Met de heropening van tuincentra en doe-het-zelfzaken, barst het tuinseizoen volop los in Vlaanderen en Limburg. Maar door de voorbije droge weken zijn we de grondwateraanvulling van de zeer natte maand februari (en begin maart) grotendeels terug kwijt. Spaarzaam omspringen met water blijft de boodschap. Zeker in de tuin!
Om de grondwaterstanden aan te vullen en op peil te houden, hebben we langzame regen nodig, verspreid over de tijd. De intense neerslag van februari en begin maart volstond niet om ons uit de gevarenzone te halen. Bovendien verwachten we een paar erg droge weken, in combinatie met een zeer lage luchtvochtigheid waardoor alles extra snel uitdroogt. Net als tijdens de voorbije drie zomers, lopen we opnieuw het risico dat de waterbeschikbaarheid in het gedrang komt. Daarom delen we nuttige tips voor een succesvol tuinonderhoud zónder water te verspillen.
Tuinonderhoud: de absolute basics
- Verspil geen leidingwater in de tuin, maar gebruik waar mogelijk regenwater om planten te begieten, de auto te wassen, … Besproei je tuin niet. Geef zo nodig alleen kostbare (pot)planten water met een gieter. Bij voorkeur ’s avonds als het minder warm is.
- Geef vaste planten die op uitdrogen staan beter één keer in de week veel water met een gieter dan elke dag een beetje. Zo stimuleer je de planten om dieper te wortelen.
- Voorkom uitdroging van de bodem door het gazon te mulchen en de moes- en siertuin oppervlakkig te harken/hakken. Vermijd diepe grondbewerkingen zoals spitten.
- Gebruik geen donkerkleurige potten voor planten en bloemen op het terras en kies goede potaarde die water vasthoudt.
- Plaats een schaal onder de potten zodat het water niet wegloopt voordat de plant het kan opnemen.
- Veeg je oprit en terras in plaats van af te spuiten.
- Zet je een plonsbadje, ververs het water dan niet te vaak. En als je het ververst, geef het oude water (indien chloorvrij) dan aan je planten.
5 grastips in tijden van waterschaarste
Aangezien de meeste Vlaamse tuinen voor meer dan de helft uit gazon bestaan, geven we vijf belangrijke tips om je gazon op een duurzame en ecologische manier door droge periodes te helpen.
- Zaai het juiste gras
- Leveranciers verkopen verschillende mengsels voor verschillende gazontypes, afhankelijk van het gebruik: speelgazon, sportgazon en schaduwgazon.
- De belangrijkste grassen in deze mengsels zijn struikgrassen (agrostis), zwenkgrassen (festuca), beemdgrassen (poa) en Engels raaigras. Vooral dat laatste is niet goed bestand tegen droogte en mag je ook niet te kort maaien.
- Ligt je gazon op een zanderige bodem, controleer dan zeker dat het mengsel niet te veel Engels raaigras bevat, want dan is de kans op verdroging groter.
- Beter mulchen dan maaien
- Kies voor mulchmaaien in plaats van traditioneel maaien met een opvangbak. Hierbij blijven de grassnippers op het gazon liggen als nieuwe voedingstof. Een gemulcht gazon moet je dan ook niet extra bemesten.
- Mulchen doe je met een mulchmaaier of met een "mulchkit" die je op de gewone grasmaaier monteert. Maar eigenlijk werkt een klassieke duwmaaier ook perfect.
- Mulchmaaien werkt het best als je wat vaker maait, zodat de grassnippers korter zijn.
- SOS droogte
- Maai je gazon tijdens warme droge periodes niet te vaak en niet te kort, want daardoor droogt het extra snel uit. Als er geen regen op komst is, maai je het gazon beter helemaal niet.
- Grassen kunnen een tijd zonder water, laat je niet verleiden om actief te gaan beregenen. Het nieuwe gras dat daarmee ontstaat, moet je blijven besproeien en dat is niet de bedoeling.
- Strooi geen mest- of voedingsstoffen. Deze blijven door het gebrek aan water op de bodem liggen en kunnen de zoutconcentratie verstoren waardoor er fysiologische droogte optreedt.
- Kortom: maai je gras dus beter helemaal niet tijdens een droge periode zonder regen. Het is beter om te mulchen als de droogte voorbij is.
- Help de natuur een handje
- Overweeg om een echt natuurlijk grasland in te zaaien. Dit bevat naast gras ook bloeiende graslandplanten, zoals klaver, madeliefjes, en paardenbloem, die je gazon opfleuren, de biodiversiteit verhogen én kansen geven aan hommels en bijen.
- Bovendien kun je sommige zones (of het hele gazon) wat langer laten, bijvoorbeeld om klaver te laten bloeien. Deze stukken zijn veel beter bestand tegen droogte en zullen sneller recupereren dan een kort gemaaid grasperk.
- Je kunt die langere stukken gras van een bloemenmengsel voorzien, of van in het voorjaar bloeiende bloembollen zoals narcissen en krokussen. Een ideale voedingsbron voor hommels en bijen in het voorjaar.
- Help je gazon er bovenop
- Gras groeit ook in de breedte door zijscheuten te vormen. Daardoor is de kans groot dat je gazon de droogteperiode overleeft.
- Blijven toch kale plekken aanwezig, zaai dan gras in zaaibakjes voor groenten. Laat het binnen kiemen en buiten nog even verder groeien. Beplant de kale plekken met deze minigraspollen.
- Grote stukken dode gazon kun je in het najaar verticuteren: zo krijgt het resterende gras licht en zuurstof zodat de zoden kunnen recupereren. Zaai bij indien nodig.
- Behandel het gazon in elk geval niet met herbiciden. Deze zijn niet alleen slecht voor je verzwakte grasmat, maar ook schadelijk voor het leefmilieu, de bodem en ons drinkwater.
Nog beter: leg een watervriendelijke tuin aan!
Enkele tips ...
- Kies voor minder tegels en meer groen.
- Berg water op een dak.
- Plaats een regenwaterton.
- Koppel de regenpijp af.
Meer informatie en inspiratie vind je op www.vmm.be/water/waterbesparing/watervriendelijke-tuin.
